Kolory futra u kotów

Ze wszystkich zwierząt domowych koty są chyba najbardziej kolorowe. Kiedyś próbowałem policzyć ile jest wszystkich możliwych umaszczeń u naszych futrzaków, ale szybko się pogubiłem w rachunkach. W każdym razie wyszło mi ich około 2 tysięcy!

Przynajmniej możliwych z punku widzenia genetyki. W rzeczywistości jest ich oczywiście znacznie mniej, ponieważ nie wszystkie występują. Ale są możliwe. Co jeszcze ciekawsze, za wszystkie te umaszczenia odpowiadają tylko dwa rodzaje barwnika: ciemny, który warunkuje kolor czarny, niebieski czy czekoladowy oraz jasny, który jest odpowiedzialny za takie barwy, jak rudy lub kremowy. Biały kolor związany jest z brakiem jakiegokolwiek barwnika.

Koty jednolicie zabarwione

Jak łatwo się domyślić całe ciało pokryte jest włosami w tym samym kolorze. U kotów rasowych niedopuszczalne są jakiekolwiek przebarwienia lub włoski innej barwy. Nasze futrzaki mogą mieć zatem umaszczenie: białe, czarne, niebieskie, czekoladowe, liliowe, rude, kremowe, cynamonowe, płowe, bursztynowe, jasno bursztynowe, brzoskwiniowe oraz karmelowe. Większośc ras kotów występuje w różnych kolorach. Do wyjątków należy kot rosyjski niebieski (przynajmniej jeśli chodzi o standard Fife).

Koty szylkretowe

Nazwa tych kotów została zaczerpnięta od pewnego gatunku morskiego żółwia, a mianowicie od żółwia szylkretowego. Odmiany szylkretowe powstają z połączenia dwóch kolorów. Znamy 6 takich odmian: czarno-rude, niebiesko-kremowe, czekoladowo-rude, liliowo-kremowe, cynamonowo-rude, płowo-kremowe.

Pewną ciekawostką jest fakt, że koty o tym umaszczeniu to praktycznie wyłącznie kotki. Wynika to ze sposobu dziedziczenia. Nie wdając się w szczegóły, powiem tylko, że ma to związek z chromosomem X i kot o umaszczeniu szylkretowym musi mieć dwa chromosomy X, czyli musi być samicą.

Czasami rodzi się szylkretowy kocur, ale albo ma zmutowane komórki barwnikowe skóry, albo genetyczny defekt w postaci dwóch chromosomów X (genotyp XXY) i najczęściej jest bezpłodny.

Koty dymne i srebrzyste

Te niezwykłe umaszczenia powstają dzięki temu, że każdy włos na ciele kota zabarwiony jest tylko na pewnym odcinku. Zależnie od tego, jak duża część włosa zawiera barwnik, wyróżniamy trzy rodzaje umaszczenia: dymne, srebrzyste cieniowane oraz srebrzyste muszlowe.

Umaszczenie dymne powstaje wówczas, gdy włosy są zabarwione niemal na całej swej długości. Tylko nasada włosów pozbawiona jest barwnika. Umaszczenie to wygląda szczególnie efektownie u kotów długowłosych. Kiedy fragment włosa pozbawiony barwnika zajmuje nieco więcej niż połowę jego długości, mamy umaszczenie srebrzyste cieniowane. U kotów srebrzystych muszlowych natomiast zabarwione są wyłącznie czubki włosów.

Koty srebrzyste cieniowane i muszlowe są wyjątkowo piękne, wyglądają bowiem jakby białe zwierzaki ktoś obsypał ciemniejszymi pudrami, jednego czarnym, innego czekoladowym, a jeszcze innego rudym.

Koty złociste

Umaszczenie tych kotów przypomina nieco umaszczenia srebrzyste. Różnica polega na tym, że tam gdzie u osobników srebrzystych włos jest biały, u kotów złocistych jest złocistorudy. Dokładniej mówiąc, podstawa włosa jest złocistoruda, natomiast czubek włosa czarny lub niebieski.

Koty łaciate (z białym)

Koty łaciate wcale nie powstają z połączenia kotów kolorowych z kotami białymi, jakby się mogło wydawać. Umaszczenie to dziedziczone jest całkowicie inaczej. Odpowiada za niego gen, który nie ma nic wspólnego z tym, warunkującym całkowicie białą barwę futra.

Hodowcy kotów rasowych, którzy lubią ze szczegółami opisywać wygląd swoich pupili i są przy tym bardzo skrupulatni, rozróżniają kilka rodzajów kotów łaciatych, zależnie od ilości i wielkości białych łat. I tak, gdy kot jest niemal całkowicie biały i tylko uszy, czubek głowy i ogon ma innego koloru nazywają go vanem. Jeśli kolorowe łaty rozmieszczone są na całym ciele, ale zajmują mniej niż połowę jego powierzchni, takiego futrzaka określają mianem arlekina. Natomiast koty, u których kolor obejmuje mniej więcej połowę lub trzy czwarte ciała to bikolor. Czasami hodowcy używają również nazwy „z białym nieokreślonym”. Nadają ją tym zwierzakom, które nie można zakwalifikować do wyżej wymienionych kategorii.

Koty pręgowane i cętkowane

Nie da się zaprzeczyć, że są to jedne z najpiękniejszych futrzaków. Szczególnie koty rasowe, u których rysunek na futrze jest, a przynajmniej powinien być, bardzo wyraźny i regularny.

Jak wyglądają futrzaki o tych umaszczeniach? Koty cętkowane, jak łatwo się domyśleć, mają plamki na całym ciele. Jeśli zaś chodzi o koty pręgowane, to wyróżniamy dwa rodzaje: pręgowanie klasyczne i pręgowanie tygrysie. Te drugie mają pasy jak u tygrysa, natomiast u pierwszych pręgi ułożone są w regularne koła, a całość przypominać ma nam skrzydła motyla.

Koty point

Wiemy jak wygląda kot syjamski, prawda? Ma jasne ciało oraz ciemny pyszczek, uszy, łapki i ogon. Tak właśnie wygląda umaszczenie point. A dokładniej umaszczenie point typu syjamskiego lub po prostu umaszczenie syjamskie. Istnieją wszakże jeszcze dwa inne rodzaje: umaszczenie tonkijskie i burmskie.

Czy się te trzy umaszczenia różnią? U kotów syjamskich kontrast między jasnymi a ciemnymi partiami ciała musi być wyraźny. U kotów burmskich kontrast jest bardzo słaby. Natomiast umaszczenie tonkijskie jest pośrednie.

Tekst: Jacek P. Narożniak
Zdjęcie: Fotolia.com