Tajemniczy Kod EMS

Czy ktoś z was był kiedykolwiek na wystawie kotów, albo miał w ręku koci rodowód? Jeśli tak, to może zwróciliście uwagę na dziwne symbole, które widnieją zarówno w rodowodach, jak i używane są na wystawach? Na przykład PER ns 22 albo EXO e 03. Otóż to jest właśnie ów tajemniczy kod EMS.

Kod EMS (skrót od angielskiego Easy Mind System, co mniej więcej można przetłumaczyć jako „łatwy do użycia system”) został opracowany przez Fife, by w prosty sposób zapisywać kocie rasy, ich umaszczeń i pewnych innych cech. Okazało się to tak praktyczne i proste, że z czasem zaczęły go używać również inne międzynarodowe organizacje felinologiczne.

Po co pisać np. kot perski niebieski o typie umaszczenia syjamskiego, kiedy można PER a 33, zwłaszcza gdy mamy niewiele miejsca na tekst, choćby w rodowodach. System ten, choć może się początkowo wydawać trudny, w rzeczywistości jest banalnie prosty. Wystarczy zapamiętać, co oznaczają poszczególne litery lub cyfry.

Rasy kotów

Zacznę od początku. Trzy duże litery, które widnieją w kodzie, jak skrótowy zapis rasy. I tak PER oznacza kota perskiego, SIA – kota syjamskiego, a RUS – kota rosyjskiego niebieskiego.

A oto symbole wszystkich ras uznanych przez Fife:

• EXO – kot egzotyczny
• PER – kot perski
• ACL – merykański curl długowłosy
• ACS – amerykański curl krótkowłosy
• MCO – maine coon
• NEM – neva masquerade
• NFO – kot norweski leśny
• RAG – ragdoll
• SBI – święty kot birmański
• SIB – kot syberyjski
• TUA – turecka angora
• TUV – turecki Van
• ABY – kot abisyński
• BEN – kot bengalski
• BML – burmilla
• BRI – kot brytyjski
• BUR – kot burmski
• CHA – chartreux
• CRX – cornish Rex
• CYM – cymric
• DRX – devon Rex
• DSP – doński sfinks
• EUR – kot europejski
• GRX – german Rex
• JBT – japoński bobtail
• KBL – kurylski bobtail długowłosy
• KBS – kurylski bobtail krótkowłosy
• KOR – korat
• MAN – manx
• MAU – egipski mau
• OCI – ocicat
• RUS – kot rosyjski niebieski
• SNO – snowshoe
• SOK – sokoke
• SOM – kot somalijski
• SPH – sfinks
• SIN – kot singapurski
• BAL – kot balijski
• OSH – kot orientalny krótkowłosy
• OLH – kot orientalny długowłosy
• PEB – peterbald
• SIA – kot syjamski
• SYL – kot seszelski długowłosy
• SYS – kot seszelski krótkowłosy
• HCL – kot domowy długowłosy
• HCS – kot domowy krótkowłosy

Przed nazwami niektórych ras możemy zobaczyć skrót „non”. Oznacza on, że rasa ta nie jest jeszcze przez Fife uznana.

Rasy nie uznane przez Fife w kodzie EMS:

• ABL non – amerykański bobtail długowłosy
• ABS non – amerykański bobtail krótkowłosy
• AMS non – kot amerykanski krótkowłosy
• AMW non – kot amerykański szorstkowłosy
• ASL non – kot azjatycki długowłosy
• ASS non – kot azjatycki krótkowłosy
• AUM non – australian mist
• BOM non – kot bombajski
• BRX non – bohemian rex
• CEY non – kot cejloński
• CLS non – california Spangled
• LPL non – laPerm długowłosy
• LPS non – laPerm krótkowłosy
• NEB non – nebelung
• RGM non – ragamuffin
• SRL non – selkirk rex długowłosy
• SRS non – selkirk rex krótkowłosy
• STE non – sterling
• THA non – kot tajski
• TIF non – tiffanie
• TOL non – kot tonkijski długowłosy
• TOS non – kot tonkijski krótkowłosy

Podstawowe barwy futra kotów

Podstawową barwę kociego futra: czarną, rudą, białą, itd. symboliczne zapisujemy małą literą. Dla przykładu literka „a” oznacza kolor niebieski, a „n” - czarny. Zatem symboliczny zapis „PER a” oznacza kota perskiego niebieskiego – jednolicie niebieskiego, bez żadnych wzorów na futrze.

A oto oznaczenia wszystkich kolorów podstawowych:

• n – czarny
• a – niebieski
• b – czekoladowy
• c – liliowy
• d – rudy
• e – kremowy
• f – czarny szylkretowy
• g – niebieski szylkretowy
• h – czekoladowy szylkretowy
• j – liliowy szylkretowy
• o – cynamonowy
• p – płowy
• q – cynamonowy szylkretowy
• r – płowy szylkretowy
• w – biały
• nt – bursztynowy
• at – jasny bursztynowy
• dt – rudy bazujący na bursztynowym
• et – kremowy bazujący ba bursztynowym
• ft – bursztynowy szylkretowy
• gt – jasny bursztynowy szylkretowy

Jak widać sporo ich jest, prawda? Ale to nie wszystko. U niektórych ras kotów spotykamy jeszcze umaszczenie karmelowe oraz brzoskwiniowe. Spowodowane są one przez czynnik rozjaśniający, który w kodzie EMS oznaczamy literą m. Dodajemy ją po literze oznaczającej kolor podstawowy. I tak:

• am – karmelowy bazujący na niebieskim
• cm – karmelowy bazujący na liliowym
• em – brzoskwiniowy bazujący na kremowym
• pm – karmelowy bazujący na płowym
• *m – karmelowy, którego kolor bazowy jest nieznany

Koty złociste i srebrzyste

U niektórych kotów każdy włos zabarwiony jest tylko częściowo, a w części jest pozbawiony barwnika. Dla wyróżnienia takiego typu umaszczenia do litery oznaczającej kolor podstawowy dodajemy literkę s lub y.

Co one oznaczają:

• s – oznacza srebrny
• y – oznacza złoty

Koty takie nazywamy dymnymi. Czyli PER ns – to kot perski czarny srebrzysty dymny, w skrócie czarny dymny; a PER ny – to kot perski czarny złocisty dymny, czyli po prostu czarny złocisty.

Sprawa jest jednak trochę bardziej skomplikowana, ponieważ zabarwiony odcinek włosa może być różny. Na przykład barwa może obejmować ¾ długości włosa, mniej więcej jego połowę, lub tylko sam czubek. Gdy większość włosa zawiera barwnik (około ¾ długości) mamy wspomniane koty dymne. Gdy nieco mniej niż połowa – mówimy o kotach cieniowanych, natomiast gdy tylko czubek włosa – o kotach muszlowych.

Te dwa ostatnie typy umaszczeń zapisujemy symboliczne:

• 11 – cieniowany
• 12 – muszlowy

Zatem PER ns 11 oznacza kota perskiego czarnego cieniowanego, zaś PER ns 12 – kota perskiego czarnego muszlowego. (Koty perskie niebieski i czarne o typie umaszczenia 11 lub 12 nazywamy również kotami szynszylowymi)

Koty łaciate

Dachowce często są łaciate, czyli na przykład czarno-białe. Ten typ umaszczenia popularny jest również u kotów rasowych. Spece od standardów kocich ras wyodrębnili 6 rodzajów łaciatości:

• Umaszczenie van – gdy  niemal całe ciało jest białe, a zabarwione są wyłącznie uszy i ogon kota (dopuszcza się pojedyncze małe plamki na grzbiecie lub głowie).
• Umaszczenie arlekin – gdy kolorowe łaty zajmują ¼ lub więcej (ale nie więcej niż połowę) powierzchni ciała.
• Umaszczenie bikolor – gdy białego jest połowa lub mniej (ale nie mniej niż ¾).
• Umaszczenie mitted – typowe umaszczenie występujące u Ragdolli.
• Umaszczenie snowshoe – typowe umaszczenie dla kotów rasy snowshoe.
• Umaszczenie z nieokreśloną ilością białego – mamy z nim do czynienia we wszystkich innych przypadkach, niż omówione powyżej.

A oto kody EMS dla umaszczeń z białym:

• 01 –  van
• 02 –  arlekin
• 03 –  bikolor
• 04 –  mitted
• 05 –  snowshoe
• 09 – z nieokreśloną ilością białego

Przykładowo PER b 03 oznacza kota perskiego o umaszczeniu, które określimy jako czekoladowy bikolor.

Koty pręgowane i cętkowane

Rysunek na futrze w postaci pręg lub cętek, tak pospolity u dachowców, budzi również zachwyt u kotów rasowych. Istnieje 5 typów takiego umaszczenia:

• Klasycznie pręgowany – gdy rysunek na futrze przypomina kształtem skrzydła motyla
• Tygrysio pręgowany – gdy mamy do czynienia z pręgami jak u tygrysów
• Cętkowany – gdy na ciele widnieją cętki niczym u lamparta
• Ticked – gdy każdy włos podzielony jest na pasma zabarwione i niezabarwione
• Nieokreślony pręgowany – gdy nie możemy powiedzieć z jakim pręgowaniem mamy do czynienia, np. u pręgowanych kotów syjamskich.

Rysunek na futrze zapisujemy w kodzie EMS następująco:

• 21 – nieokreślony
• 22 – klasycznie pręgowany
• 23 – tygrysio pręgowany
• 24 – cętkowany
• 25 – ticked

Zatem PER c 22 oznacza kota perskiego liliowego klasycznie pręgowanego; PER a 03 23 to kot perski niebieski bikolor z tygrysimi pręgami; a PER n 01 21 to kot perski czarny van pręgowany (nieokreślony rysunek).

Umaszczenie typu point

Wszyscy wiemy, jak wyglądają koty syjamskie. Typ umaszczenia, który występuje w tej rasie nazywamy umaszczeniem syjamskim, malajskim lub syjamskim point: ciało jest jasne z ciemniejszym pyszczkiem, uszami, łapkami i ogonem – przy czym kontrast między zabarwionymi częściami (pointami, jak to mówimy) a resztą ciała jest bardzo wyraźny.

Istnieją wszakże jeszcze dwa typy umaszczenia point. Burmskie, gdzie kontrast między pointami a resztą ciała jest niewielki; oraz umaszczenie tonkijskie, które jest pośrednie między syjamskim a burmskim

A tak wygląda zapis umaszczeń point w kodzie EMS:

• 31 – burmski point
• 32 – tonkijski point
• 33 – syjamski point

Czyli przykładowo PER b 33 oznacza kota perskiego, którego umaszczenie określimy jako czekoladowy syjamski point.

Długość kociego ogona

O kotów rasy manx możemy spotkać się z cyfrowym zapisem oznaczającym długość ogona. Oto on:

• 51 – rumpy (brak ogona)
• 52 – rumpy riser (ogon szczątkowy, niemal całkowicie zanikły)
• 53 – stumpy (ogon trochę zredukowany)
• 54 – longie ( ogon normalnej długości)

Czyli MAN 51 to koty manx, które są całkowicie pozbawione ogona.

Kolor kocich oczu

Kolor oczu u kotów również można zapisać za pomocą kodu EMS. Oto on:

• 61 – oczy niebieskie
• 62 – oczy pomarańczowe
• 63 – jedno oko niebieskie, drugie pomarańczowe
• 64 – oczy zielone
• 65 – kolor oczu burmski
• 66 – kolor oczu tonkijski
• 67 – kolor oczu syjamski

Czyli PER w 61 oznacza kota perskiego białego z niebieskimi oczami.

Kształt kocich uszu

Zapis w kodzie EMS:

• 71 – proste
• 72 – wywinięte do tyłu

Zapis ten stosuje się wyłącznie do kotów rasy amerykański curl, które mogą mieć uszy wywinięte do tyłu (pożądane) lub proste (niepożądane).

Tekst: Jacek P. Narożniak
Zdjęcie: Fotolia.com