Wścieklizna

O tym, że wścieklizna jest niezwykle groźną chorobą, i dla naszych zwierząt, i dla nas samych, nie muszę chyba nikogo przekonywać. Ale czy wszyscy wiemy, co ją wywołuje, w jaki sposób można się nią zarazić, jakie są jej objawy, itd?

Wściekliznę nazywamy wścieklizną dlatego, że jednym z najbardziej widocznych jej objawów jest wzmożona pobudliwość i agresja. Z kolei inna nazwa tej choroby, wodowstręt, pochodzi nawiązuje do towarzyszącej jej niechęci do wody. Wścieklizna występuje na całym świecie. Według szacunkowych danych, jakie znalazłem w internecie, rocznie umiera na nią około 55 tysięcy osób!

Co wywołuje wściekliznę?

Wścieklizna jest chorobą wirusową. Wirusy trudno nazwać nawet organizmami, ponieważ zbudowane są z białkowej otoczki oraz nici DNA lub RNA, czyli materiału genetycznego. Do rozmnażania potrzebują żywiciela, tylko po wniknięciu do komórek zwierzęcia lub rośliny mogą się powielać, niszcząc je przy okazji.

Niektóre wirusy nie są wstanie długo przetrwać poza organizmem żywiciela, dla innych to żaden problem. Wirus wścieklizny jest ginie pod wpływem wysokiej temperatury i światła słonecznego, ale całkiem dobrze znosi niskie temperatury i procesy gnilne, może więc przetrwać w padlinie.

Jakie zwierzęta chorują na wściekliznę?

Na wściekliznę chorują wyłącznie ssaki i tylko od ssaka można się nią zarazić. Głównymi nosicielami wirusa tej choroby są oczywiście ssaki drapieżne, ale nie oznacza to, że zwierzęta roślinożerne są bezpieczne. Nawet wiewiórka może zarazić się wścieklizną i „obdarować” nią nas lub nasze koty. W krajach tropikalnych głównymi roznosicielami choroby są nietoperze wampiry, które odżywiają się krwią ssaków. W ten sposób się zarażają i w ten sposób zarażają innych. 

Jak można zarazić się wścieklizną?

Do zakażenia wirusem wścieklizny dochodzi poprzez bezpośredni kontakt, choć  stwierdzono kilka przypadków zakażenia u ludzi poprzez drogi oddechowe. Miało to jednak miejsce w jaskiniach, w których sypiają wspomniane nietoperze wampiry, więc nie mamy się co bać.

Zwykle by się zarazić trzeba być pokąsanym przez chore zwierzę. Ewentualnie trzeba nosiciela wirusa zjeść. I tu niestety przykra wiadomość dla kociarzy: gryzonie są częstymi nosicielami wścieklizny, a na gryzonie polują przecież nasze koty, jeśli schwytają zakażonego, zarażą się.

Jak przebiega zakażenie wirusem wścieklizny?

Gdy tylko wirusy wścieklizny dostaną się do organizmu wędrują do komórek mięśni szkieletowych, gdzie rozmnażają się. Po pewnym czasie zaczynają przedostawać się do rdzenia kręgowego, a stąd do mózgu. Tam znów się rozmnażają, po czym rozprzestrzeniają się po całym organizmie. Między innymi dostają się do ślinianek, a tym samym do śliny.

Pojawienie się wirusa ślinie zwierzęcia jest już ostatnim stadium choroby. Stadium śmiertelnym dodajmy, zwierzak nie będzie żył dłużej niż dwa tygodnie. Do innych objawów, pojawiających się w ostatnim stadium, należą mimowolne skurcze mięśni, a nawet konwulsje, ślinotok, światłowstręt, wodowstręt.

Zanim to jednak nastąpi możemy zaobserwować inne objawy. Przede wszystkim zmienia się jego zachowanie, i to czasami drastycznie. Na przykład zwierzęta, które prowadzą nocny tryb życia, stają się aktywne w dzień. Wzrasta agresja, a zanika strach. Dzikie zwierzaki, które powinny bać się ludzi, wyraźnie do nich lgną. Najgorsze jest to, że chorobą tę cechuje długi okres utajenia, do trzech miesięcy, a w skrajnych przypadkach nawet do roku.

Jak utrzeć kota przed wścieklizną?

Istnieją dwa sposoby ochrony kota przed wścieklizną. Możemy albo go szczepić, albo nie wypuszczać z domu. Jak wspomniałem, do zakażenia dochodzi poprzez bezpośredni kontakt z chorym zwierzakiem, więc futrzaki, które nigdy nie opuszczają domu, nie mają możliwości zarazić się wścieklizną (no chyba, że jakieś chore zwierzę, np. mysz do naszego domu się dostanie). Jeśli mamy kota wychodzącego lub podróżujemy z nim, powinniśmy go regularnie szczepić przeciw wściekliźnie. Dla jego i naszego bezpieczeństwa.

Zdjęcie: Fotolia.com