W powietrzu czuć już ciepły powiew wiosny, a nasza mrucząca pupilka zaczęła zachowywać się inaczej niż zwykle? Niewykluczone, że nadszedł właśnie szczególny czas w jej cyklu płciowym. Ruja u kotki to trudny okres zarówno dla niej, jak i jej opiekunów. Po czym rozpoznać ruję u kotki? Jak zmniejszyć stres u kocicy w rui?
Czym jest ruja u kotki?
Ruja to czas, w którym kotka wykazuje gotowość do kopulacji i może zajść w ciążę. Charakterystyczne jest jej cykliczne występowanie w ciągu roku. Pojawianie się rui jest regulowane przez hormony wydzielane przez podwzgórze, przysadkę i jajniki. W trakcie rui u kotki występują zmiany fizjologiczne i behawioralne, które umożliwiają znalezienie partnera i zapłodnienie.
Cykl płciowy u kotek
Kotki zaliczane są do zwierząt sezonowo poliestralnych. Cykl płciowy powtarza się więc u nich kilka razy w roku, a występowanie rui związane jest z długością dnia świetlnego. Aktywność płciowa regulowana jest przez wydzielanie melatoniny – wzrasta, gdy poziom hormonu spada. Okres wzmożonej aktywności płciowej u kotek przypada na miesiące wiosenne i letnie (marzec-maj). W tym czasie ruja u kotki pojawia się co 14-21 dni. U mruczących pupilek żyjących w domach sezonowość cyklu płciowego często ulega jednak zaburzenia, a ruja może występować nawet w zimie.
Cykl płciowy kotek składa się z kilku okresów: przedrujowego (proestrus), rui właściwej (estrus), międzyrujowego (metestrus) i bezrujowego (anestrus). Typowe objawy rui pojawiają się już w fazie przedrujowej, trwającej 1-3 dni. W tym okresie kotka nie jest jeszcze gotowa do kopulacji. Właściwa ruja u kotki trwa około 7 dni. Niekiedy może przedłużyć się nawet do 14 dni. Jeśli w czasie rui dojdzie do kopulacji, u kotki wystąpi owulacja (tzw. owulacja prowokowana). Może wtedy dojść do zapłodnienia lub ciąży rzekomej.
Jeżeli kotka nie będzie miała w czasie rui kontaktu z samcem, po zakończeniu okresu płodności rozpocznie się u niej kolejna faza cyklu płciowego. Okres międzyrujowy trwa zwykle 7-19 dni i wiąże się z ustąpieniem napięcia i spadkiem poziomu estradiolu. Od jesieni aż do wiosny u kotek występuje wygaszenie aktywności rozrodczej – faza bezrujowa. Pojawia się ona również u kocich mam i trwa zwykle przez cały okres karmienia piersią aż do 4-8 tygodni po odsadzeniu kociąt. U niektórych kocic ruja może jednak wystąpić nawet zaraz po porodzie.
Permanentna ruja u kotki
Czasami zdarza się, że ruja u kotki występuje w sposób ciągły. Mówi się wtedy o tzw. rui permanentnej, która jest nie tylko bardzo kłopotliwa, ale często także niebezpieczna dla kocicy. Na skutek stałych zmian hormonalnych u kotki może dojść do chorób układu rozrodczego. Ruja permanentna wpływa też negatywnie na ogólną kondycję i samopoczucie mruczącej pupilki. Może doprowadzić do utraty wagi, zmęczenia, osłabienia czy problemów behawioralnych.
Kiedy występuje pierwsza ruja u kotki?
Czas wystąpienia pierwszej rui jest w dużej mierze sprawą indywidualną. Zwykle pierwsza ruja u kotki pojawia się między 6. a 12. miesiącem życia. Moment jej wystąpienia uzależniony jest jednak od pory roku, w jakiej urodziła się kocica, jej masy ciała, rasy, warunków środowiskowych. Zazwyczaj pierwsza ruja u kotki występuje, gdy osiągnie ona masę 2,5 kg. Wcześniej aktywność płciową zaczynają wykazywać kocice krótkowłose i urodzone w miesiącach letnich.
Jak rozpoznać ruję u kotki?
Ruja u kotki zwykle wiąże się z widocznymi zmianami w zachowaniu. Obecnie nie ma jednak dowodów, że powoduje ból. Podejrzewa się, że wywołuje raczej nieprzyjemne dla zwierzaków napięcie.
Aktywna płciowa kocia pupilka staja się wyraźnie podenerwowana i nienaturalnie pobudzona. Ma kłopoty ze snem i wypoczynkiem, jest też mniej zainteresowana jedzeniem czy zabawą. Nerwowo chodzi po domu. Staje się wyjątkowo przymilna i zainteresowana interakcjami społecznymi. Często ociera się o nogi i domowe przedmioty, tarza się po podłodze, domaga się głaskania. W czasie pieszczot kotka przybiera charakterystyczną pozę – podnosi grzbiet, odchyla ogon i porusza w miejscu tylnymi łapkami. U mruczącej pupilki można zaobserwować ponadto zmiany w wyglądzie narządów płciowych, które są nabrzmiałe i silnie ukrwione. U kocic w przeciwieństwie do suczek nie występuje krwista wydzielina w czasie rui.
Typowym objawem rui u kotki jest także głośna wokalizacja. Kotki w fazie płodności głośno miauczą i często wydają nietypowe dźwięki przypominające rozpaczliwe zawodzenie. Kocice próbują ponadto zwabić samców, znacząc teren moczem zawierającym feromony. Mogą więc częściej oddawać mocz. Kotki w rui czasami szukają partnera na własną łapę – są więc bardzo skłonne do ucieczek. Zdarza się jednak, że ruja u kotki nie powoduje spektakularnych zmian w zachowaniu i można ją przeoczyć.
Co robić, gdy kotka ma ruję?
Instynkt rozrodczy to potężna siła, która w dużej mierze rządzi zachowaniami naszych podopiecznych. Trudny czas rui u pupilki trzeba po prostu przetrwać. Kotka, która ma ruję, potrzebuje szczególnej opieki. W tym wyjątkowym dla naszej pupilki okresie musimy wykazać się sporą wyrozumiałością i cierpliwością.
Nie powinniśmy reagować na kocie zawodzenie i wykazywać nadmiernego zainteresowania naszą pupilką. Nie najlepszym pomysłem jest także głaskanie czy wyczesywanie kotki, które może dodatkowo zwiększyć jej pobudzenie. Warto zaoferować kotce jakieś interesujące zajęcia, np. zaangażować ją w zabawę czy wydobywanie smakołyków z zabawek interaktywnych. Nie zawsze przynosi to jednak rezultat.
W uspokojeniu kocich emocji pomóc może zapewnienie mruczącej pupilce zaciemnionego i chłodnego pomieszczenia do wypoczynku. Warto przysłonić okna roletami – dzięki temu kotka nie będzie widziała adoratorów przybywających do ogrodu. Kocia powinna dysponować bezpieczną, prywatną przestrzenią (np. legowiskiem w formie budki). Kotka w trakcie rui może być drażliwa – lepiej więc nie niepokoić jej hałasami, nagłymi ruchami czy zabiegami pielęgnacyjnymi.
Jeśli ruja u kotki spowodowała utratę apetytu, warto zaserwować pupilce nowe atrakcyjne pokarmy. W przypadku kotek żywionych suchą karmą mogą być to mokre specjały czy kawałki mięsa. Warto sięgnąć po karmy o zwiększonej smakowitości, odznaczające się wyrazistym zapachem. By zwiększyć walory smakowe wilgotnego pożywienia, można podgrzać je przed podaniem.
W trakcie rui u kotki należy szczególnie zadbać o czystość pomieszczeń i akcesoriów. Warto częściej niż zwykle wymieniać podłoże w kuwecie i czyścić kocią toaletę. Należy ponadto dokładnie czyścić wszystkie oznakowane przez kocicę miejsca.
Bardzo ważne jest ograniczenie kotce możliwości ucieczki. Kocice w rui nierzadko wykazują się sprytem. Czasem wystarczy chwila nieuwagi, by niepostrzeżenie wymknęły się z domu. Nigdy nie należy więc pozostawiać niedomkniętych drzwi czy okien.
Jeśli objawy rui poważnie utrudniają funkcjonowanie naszej pupilce, możemy skorzystać z pomocy lekarza weterynarii. W wyciszeniu objawów rui pomagają leki uspokajające. Ruję u kotki można również przerwać farmakologicznie za pomocą środków hormonalnych. Antykoncepcja hormonalna pozwala ponadto zahamować występowanie kolejnych rui. Jej długotrwałe stosowanie nie jest jednak zalecane ze względu na potencjalne skutki uboczne (m.in. ropomacicze, nowotwory gruczołu mlekowego).
Jeżeli nie zamierzamy rozmnażać kotki i nie chcemy, by nasza pupilka zmagała się z uciążliwymi objawami rui, powinniśmy poddać ją zabiegowi kastracji. Najczęściej przeprowadza się go po pierwszej rui, choć niektóre gabinety weterynaryjne rekomendują jego wykonanie jeszcze przed uzyskaniem dojrzałości płciowej przez kotkę. Kastracja to najlepszy sposób na uchronienie kotki przed nieplanowaną ciążą i zapewnienie jej komfortu psychicznego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz